Nelumbonaceae ailesindendir.
Türkiye de yetişen nilüferler çok fazla olmayıp konuyla ilgili bilimsel çalışmalarımız sürmektedir.
Çok sayıda başka isimlerle de bilinir. Hint lotusu, Çin su zambağı ve lotus. İnsanların yaşantıları ve inançları, mitolojiyi oluşturmuştur.
Bu önemli bitkilerden biri “lotus” tur. Belli bir kültürden köken alarak gelişen bazı semboller, hem coğrafi hem de zaman içinde yayılarak, başka toplumlarda da kullanılmıştır ve 5000 yıldan fazla zamandır, insanlar için kutsal sayılmış; günlük hayatta ve sanatta yaygın şekilde kullanılmıştır. Çoğunlukla on iki taç yapraktan oluşan lotus çiçeği kutsal sayılmıştır. On üç yapraklı olanları çok nadir olduğundan, şanssızlık getirdiği düşünülmüştür.
(Fotoğraf; Nazan Demir)
(Fotoğraf; Nazan Demir)
(Fotoğraf; Nazan Demir)
Koyu renkli sularda yetişir ve güneş şığı ile çiçekleri büyür. Persler’den daha sonraları alınan ve Hellenistik dönem sanatında sıklıkla rastlanan pembe lotus’tur (nelumbo nucifera,). Bununla birlikte, sanatta ve hiyerogliflerde en yaygın kullanılan tür mavi lotustur.
Lotus, aynı zamanda uluslararası ezoterik semboldür. Mısır’daki spiritüel geleneklerin yanı sıra, yeniden doğuş ve şifacılıkta çok kullanılır. Şifacıların yanı sıra, sanatçılar, müzisyenler, spiritüeller ondan daima faydalanmıştır.
Önemli bir sembol haline gelmiş ve sanatta çok sevilerek kullanılan lotus, Mısır’dan, Fenike’ye, Mezopotamya ve Persler’e, daha sonraları Grek ve Romalılar’a geçmiştir. Lotus meyveleri, adada başlıca besindir ve narkotiktir. Sakin uyumalarını sağlar. Herodotos, M.Ö. 5. yüzyılda lotus yiyenleri günümüzdeki kıyı Libya olduğundair. Türk süsleme sanatında da lotusun kullanıldığı örnekler dikkat çeker. Palmet-rumî-lotus bezemesi olarak, birçok eserde uygulanmıştır. Palmet-rumî-lotus motifleriyle oluşturulan süsleme, bir tek su bitkisinin tekrarlanan boyuna kesitlerinin parçası insan, birçok konuda olduğu gibi, bitkileri de, sanat eserlerine taşımış ve anlamlar yüklemiştir.
Önemli sembollerden biri olarak bilinen lotus bitkisi de, binlerce yıldan beri, değişmeden parfüm bileşeni olarak kullanılmaya devam edilmektedir.
(Fotoğraf; Nazan Demir)
Kaynak; N, Demir, PARFÜM, Gece Kitaplığı, 2015
